Synod z Whitby - walka o datę Wielkiej Nocy i wpływ na chrześcijaństwo w Anglii

W 7. wieku Anglia była krajem rozdrobnionym, zamieszkiwanym przez różne plemiona, które stopniowo przyjmowały chrześcijaństwo. Proces ten nie przebiegał jednak bezproblemowo. W roku 664 Northumbria, jedno z potężniejszych królestw w Anglii, podzieliła się na dwie frakcje, odzwierciedlające różne tradycje liturgii chrześcijańskiej. Jedna grupa przyjęła tradycje rzymskie, reprezentowane przez biskupa Wilfrida, natomiast druga, pod przewodnictwem biskupów Iryjczyków, trzymała się starszych obrządków.

Podstawowym punktem spornym stała się data obchodzenia Wielkiej Nocy - najważniejszego święta chrześcijańskiego. Rzymianie, w tym biskup Wilfrid, świętowali ją w niedzielę po pierwszej pełni księżyca, która następuje po wiosennej równowadze. Irlandczycy natomiast przestrzegali dawnego zwyczaju, obchodząc Wielkanoc 14 marca - niezależnie od fazy księżyca.

Różnice te miały dalekosiężne konsekwencje dla jedności Kościoła w Anglii. Ponieważ żadna ze stron nie była skłonna ustąpić, królowa Ecgwina z Northumbrii podjęła decyzję o zwołaniu synodu w Whitby w roku 664, aby rozwiązać ten spór. Synod, który zebrał się w opactwie św. Hilda w Whitby, stał się ważnym wydarzeniem w historii chrześcijaństwa w Anglii.

Argumenty obu stron

Podczas synodu obydwie strony przedstawiły swoje argumenty na temat daty Wielkanocy. Biskup Wilfrid argumentował, że data ustalona przez Kościół Rzymski jest zgodna z nauką Kościoła i musi być przestrzegana. Podkreślał autorytet papieża w sprawach wiary i liturgii.

Biskupi irlandzcy bronili natomiast tradycji swoich przodków, argumentując, że ich zwyczaj jest starszy i bliższy pierwotnej formie chrześcijaństwa. Uważali, że data 14 marca jest bardziej symboliczna, ponieważ przypada ona na dzień śmierci Jezusa Chrystusa.

Decyzja synodu

Po długich debatach i namysłach Synod z Whitby zdecydował się przyjąć datę Wielkanocy ustaloną przez Kościół Rzymski. Decyzja ta była podyktowana głównie autorytetem papieża i chęcią integracji Kościoła w Anglii z Kościołem powszechnym.

Konsekwencje Synodu z Whitby

Synod z Whitby miał dalekosiężne konsekwencje dla historii chrześcijaństwa w Anglii:

• Zjednoczenie liturgii: Decyzja synodu doprowadziła do unifikacji obrządków liturgicznych w Anglii, co przyczyniło się do wzrostu jedności Kościoła.

• Wzrost wpływu Rzymu: Synod z Whitby umacniał pozycję papieża jako głowy Kościoła i przyczyniał się do rozpowszechnienia nauk i tradycji rzymskich w Anglii.

• Wpływ na rozwój kultury: Wprowadzenie kalendarza rzymskiego wpłynęło również na rozwój kultury angielskiej, stymulując kontakty z kontynentalną Europą.

Tabela:

Synod z Whitby był wydarzeniem przełomowym w historii chrześcijaństwa w Anglii. Choć spór o datę Wielkanocy mógł wydawać się mało istotny, miał daleko idące konsekwencje dla rozwoju Kościoła i kultury angielskiej. Decyzja synodu przyczyniła się do integracji Anglii z resztą świata chrześcijańskiego i wpłynęła na kształt angielskiego społeczeństwa przez wieki.